Categories
Blog Article

“Good” and “Bad” Cholesterol – What you need to know

“Good” and “Bad” Cholesterol - What you need to know

Shares

Cholesterol is the misunderstood, problem child of wellness and good health. It gets a bad rap, but no one really tells you why it’s there, what it does, or why it isn’t just all bad. In this week’s blog, we break down the what’s what of cholesterol so you will have a greater appreciation of its benefits and why it’s important to keep tabs on its status. 

What is cholesterol? 

Cholesterol is a waxy, fat-like substance found in all the cells of your body. It’s not inherently bad; it has an important function: your body needs it to build cells and make vitamins and hormones. Your liver produces about three-quarters of the cholesterol in your body, and the rest comes from animal foods such as egg yolks, meat, and cheese. However, too much cholesterol can cause problems. 

Cholesterol travels through your bloodstream on proteins called “lipoproteins.” There are 2 types of lipoproteins:

LDL (low-density lipoprotein), or “bad” cholesterol

LDL makes up most of your body’s cholesterol. It’s a larger molecule, so high levels of LDL mean there can eventually be a build-up within the walls of your blood vessels, causing narrowing of the passageways and inhibiting the free flow of oxygen-rich blood. Further, there are possibilities for clots to form and get stuck in a narrowed space, which could lead to a heart attack or stroke.

HDL (high-density lipoprotein), or “good” cholesterol

HDL is the good guy: helping clean up the mess! It travels through your blood, picks up excess cholesterol, and takes it back to your liver, where it is broken down and removed from your body. HDL helps you lower your risk of heart disease and stroke.

Triglyceride

The HDL cholesterol is closely related to triglycerides, a type of fat found in your blood that is stored in your fat cells and later released by your hormones for energy between meals. However, suppose you regularly consume more calories than you burn, especially from high-carbohydrate foods, it may result in high levels of triglycerides​​, which increases the risk of strokes, heart attacks and heart disease.

Usually, those with high triglycerides have a propensity to have low HDL cholesterol levels. The triglyceride/HDL ratio should be below 2 (divide your triglyceride levels by your HDL). If the triglyceride/HDL level is above 4, it is considered a risk, and therefore it is advisable to have a lower ratio by changing diet and taking up exercise. 

Increased triglycerides can be a reliable sign of biliary function, fat metabolism, liver function, and genetic factors. Problems with sugar typically accompany elevated triglycerides (sweet tooth) or adult-onset diabetes. Therefore, maintaining a triglyceride level between 70 and 100 mg/dl is advisable. 

Reduced triglycerides indicate inadequate fatty acid release, hormonal hyperactivity, and perhaps immunological issues.As opposed to simply high cholesterol and LDL/HDL ratios, keep in mind that the triglyceride to HDL ratio is a significantly better predictor of heart disease. It’s crucial to realise that additional factors besides high cholesterol also point to possible issues.

Risk factors that can impact your cholesterol levels

  • ස්ථූලතාව
  • Type 2 diabetes
  • Diet high in saturated and trans fats
  • Lack of exercise
  • Smoking
  • Genes
  • Old age

What are optimal levels of HDL cholesterol?

 

Risk levels

Desirable level

Men

Less than 40 mg/dL (1.0 mmol/L)

60 mg/dL (1.6 mmol/L) or above

Women

Less than 50 mg/dL (1.3 mmol/L)

60 mg/dL (1.6 mmol/L) or above

Cholesterol levels are measured in milligrams (mg) of cholesterol per deciliter (dL) of blood or millimoles (mmol) per liter (L).

How could you keep these numbers in check?

Things outside of your control can also affect cholesterol levels.

Age and Sex – The older you get, your cholesterol levels rise. Before menopause, women have lower total cholesterol levels than men of the same age. After the age of menopause, women’s LDL levels begin to rise.

Heredity – Your genes partly determine how much cholesterol your body makes. High blood cholesterol can be genetic.

Race – Certain races may have an increased risk of high blood cholesterol. For instance, African Americans typically have higher HDL and LDL cholesterol levels than whites.

Many things influence your cholesterol levels, which you have control over.

Physical activity – Though genes and weight may play an important role, your lifestyle choices around diet and exercise also influences your overall numbers.

Eat healthily – Add more fibre (whole grains) to your diet and include healthy fats like olive oil, Avacado and certain nuts. 

Limit your alcohol intake –  Drinking too much alcohol can raise levels of triglyceride fats in the bloodstream and lead to conditions such as high blood pressure and atrial fibrillation.

Consider quitting smoking – Smoking decreases HDL cholesterol.

Check your cholesterol levels – Knowing your cholesterol status can help you control your health.

  • If you are an adult under 45, it is advisable to get your cholesterol checked every 4 to 6 years.
  • If you have heart disease, diabetes or a family history of high cholesterol, it is advisable to check your cholesterol more often.
  • Children and adolescents should check their cholesterol at least once between ages 9 and 11 and again between ages 17 and 21.

Men between 45 to 65 and women between 55 to 65 should check for cholesterol every 1 to 2 years.

Are you unable to go to the hospital to get a test done?

oLabs provides a hassle-free process for checking your calendar and booking mobile lab tests via the oDoc app according to your flexibility. 

  • Convenience – You can simply stay at home and wait for your scheduled appointment time without worrying about traffic or parking. 
  • Safety – You can avoid crowded and potentially germ-filled waiting rooms. Instead of feeling awkward while your test samples are being collected, you can just relax in the comfort and safety of your own home. 
  • Efficiency – If more than one person in your household needs a test sample, we can gather both samples simultaneously. This omits the need for multiple appointments or trips to the collection clinic. 

However, if you wish to discuss more or gain advice on maintaining your cholesterol levels, speak to a general practitioner via the oDoc app from the comfort of your home.

Reference

  1. The Recommended Cholesterol Levels by Age, Healthline (2021).
  2. Nutrition and healthy eating, Mayo Clinic (2021)
  3. Cholesterol, Healthdirect (2020).
  4. Cholesterol ,Mediline plus (2020).
  5. What is Cholesterol? Heart attack and strong symptoms (2020).
  6. HDL cholesterol: How to boost your ‘good’ cholesterol, Mayo Clinic (2020).
Shares

Similar Articles...

Channel a doctor in just three taps

දැන්ම oDoc ඩවුන්ලෝඩ් කරන්න

Back to oDoc Blog

Categories
Blog Article

ඔබටත් තුනටියෙන් පහළ ඉවසීමට නොහැකි වේදනාවක් තිබේද?

ඔබටත් තුනටියෙන් පහළ ඉවසීමට නොහැකි වේදනාවක් තිබේද?

තුනටිය ප්රදේශයෙන් පටන් ගෙන කකුල් වල පිටුපස ප්රදේශය දිගේ පහලට මහපටැඟිල්ල දක්වා පවතින වේදනාවකින් ඔබත් පීඩා විඳ ඇත්නම් හෝ එම රෝගයෙන් දැනටමත් ඔබ පීඩා විඳිනවානම් මෙම ලිපිය ඔබට ඉතාමත් වැදගත් වන බව නොඅනුමානයි.
කොඳු ඇටපෙළ ආශ්රිතව ඇතිවන රෝග අතරින් ප්රධානතම රෝගයක් ලෙස මෙම රෝග තත්වය හැඳින්විය හැකිය. මෙහිදී රෝගියාගේ කොඳු ඇට පෙළෙහි පහල ප්රදේශයෙන් ආරම්භවන වේදනාව පාද වල වළලුකර හෝ ඇඟිලි දක්වාම ගමන් කිරීම සිදුවේ. ඇතැම් විට මෙම වේදනාව ඉතා තීව්ර වන අතර රෝගියා ඉමහත් අපහසුතාවයකට පත්වේ.
මෙම රෝග තත්වය ආයුර්වේදයේ ගෘධ්රසිලෙස හඳුන්වයි. එලෙස හැදින්වීමට හේතුව වනුයේ මෙම රෝග තත්වයෙන් පෙලෙන රෝගියාගේ ගමන ගිජුලිහිණියෙකුගේ ගමන් විලාශයට සමාන වන හෙයිනි.
මෙහෙදී සිදුවන්නේ කොඳු ඇට පෙළෙහි පහල ප්රදේශයෙන් ආරම්භ වන පාද වලට ස්නායු සැපයුම සිදු කරන සයටික් ස්නායුව (Sciatic Nerve) තෙරපීමකට ලක් වීමයි. මෙම රෝගයට නිවැරදිව ප්රතිකාර නොකිරීම නිසා පසුකාලීනව පාද ආශ්රිත හිරිය වැනි තත්ව ද ඇතිවීමට හැකිය.
ගෘධ්රසි රෝගී තත්වය බටහිර Sciatica යන රෝගී තත්වයට බොහෝ සෙයින් සමාන ලක්ෂණ පෙන්නුම් කරයි.

මෙම රෝග තත්වය ඇතිවීමට හේතු

  • බොහෝ වේලාවක් සිටගෙන සිටීම
  • බොහෝ දුර පයින් ගමන් කිරීම
  • ගැස්සෙන වාහනවල නිතර ගමන් කිරීම
    උදා:- යතුරු පැදි, ත්රී රෝද රථ ආදී
  • අධික වෙහෙසකර ශාරීරික ව්යායාම වල නිරතවීම
  • අධික ලෙස බර වැඩ වල නිරත වීම 
  • වැරදි ඉරියව් (එකම ඉරියව්වකින් බොහෝ වේලාවක් සිටීමද හේතු වේ)
  • හදිසි අනතුරු.(වැටීම, කොන්ද ප්රදේශයට තද පහරක් වැදීම වැනි)
  • වයස්ගත වීමත් සමඟ ඇතිවන අස්ථි ගෙවීම් (Degenerative Diseases )
  • කොඳු ඇට පෙළ ආශ්රිත ශල්ය කර්මයකින් පසු
  • දරු ප්රසූතියකට පසු
  • සමහර පිළිකා තත්ත්ව (Malignant or Benign Tumor)
  • පෝෂ්යදායක ආහාර නොගැනීම
  • සවස් කාලයේ සිසිල් ජලය ස්නානය කිරීම
  • වෙනත් රෝග තත්ව ( osteoporosis)

මේ හේතු නිසා

  •  කශේරුකාවේ අන්තර් කශේරැකා මඬල (කශේරුකා දෙකක් අතර ඇති කොටස) පිටතට නෙරා යාම (intervertibral disc prolapse) හේතුවෙන් ස්නායු තෙරපීමක් ඇතිවිය හැක. මෙමඟින් ස්නායු ගමන් කරනා මාර්ගයේ යම් පීඩනයක් ඇතිවිය හැක.
  • ස්නායු ගමන් ගන්නා මාර්ගයේ ඇති මාංශපේශිවලට යම් හානියක් සිදුවීමෙන්ද මෙම ස්ථානය පටුවීමක් සිදුව මෙම රෝග තත්ත්වය ඇතිවිය හැක.
  • Sciatic nerve තෙරපීමෙන් (දනහිස නැවීමකින් තොරව කොන්ද නමා බර එසවීමෙන් කටී කශේරුකා වල ඇතිවන වෙනස්කම් නිසා sciatic nerve තෙරපීමෙන්), ස්නායුව ඇදීමෙන් මෙය ඇති විය හැක.
  • කශේරුකා අවහන්දි (dislocation) වීමෙන්.
  • Sciatic nerve හා එහි මූලයන් ආඝාත වීම වැනි හේතු නිසාත්.
  • ස්නායු දිරාපත් වීම වැනි හේතු නිසාද මෙම රෝගී තත්වය ඇති විය හැකියි.
තුනටිය වේදනාව

මෙහිදී ඇතිවන රෝග ලක්ෂණ

  • වේදනාව කටී ( තුනටිය ) ප්රදේශයෙන් ආරම්භ වී තට්ටම්, කලවා, බත් කෙණ්ඩා හරහා පාද ඇඟිලි දක්වා පැතිරේ.
  • පාද වල තද බවක් ඇති වේ.
  • වරින් වර පාද වල ගැස්මක් ඇති වේ.

ආයුර්වේද මතයට අනුව,
තට්ටම් පෙරදැරි කොට පවත්නා ගෘධ්රසී වාතය පිළිවෙලින් උකුල, උරස් ප්රදේශය , පාදයේ පිට පැත්ත, කලව ප්රදේශය , දනහිස , කෙණ්ඩා ප්රදේශය සහ පාදය දක්වා ගමන් කරමින් හිරවීම්, වේදනා, අනින්නාක් බදු වේදනා ඇති කිරීම ගෘධ්රසි ලෙස හදුන්වයි .

දෝෂ තත්වය අනුව මෙහි ප්රභේද 2ක් වේ,
1.කේවල වාතජ ගෘධ්රැසී
2.වාත කඵජ ගෘධ්රැසී

ඉහතින් දැක්වූ පොදු ලක්ෂණ වලට අමතරව

වාතජ ගෘධ්රසියේදී,
පාදයේ තද ගතිය, වේදනාව, හිරි ගතිය, දණහිස් සන්ධි වල ඉදිමීම, උලකින් අනින්නාක් බඳු වේදනාව සහ වරින් වර පාදයේ වෙව්ලීම වැනි රෝග ලක්ෂණ පෙන්නුම් කරන අතර

වාත කඵ අනුබද්ධ අවස්ථාවේදී,
පාදයේ බර ගතිය, අරුචිය, බඩගිනි මඳකම, නිදිමත ගතිය යන ලක්ෂණ පෙන්නුම් කරයි.

  • මෙහිදී ඇතිවන වේදනාව රාත්රියට වැඩිවන අතර, මෙම රෝගින් සවස් කාලයේ ස්නානය කිරීම නිසා සහ සීතල කෑම වර්ග (බණ්ඩක්කා, මෑ කරල්, වම්බටු, කොස් ආදී ආහාර) වැඩිපුර ආහාරයට ගැනිමත්, රාත්රී කාලයේදී ආහාරයට ගැනීමත් නිසා වේදනාව වැඩිවේ.

ප්‍රතිකාර

  •  මෙම රෝග තත්වය නිවැරදි අභ්යන්තර ප්රතිකාර පද්ධතියක් හා බාහිර ප්රතිකාර පද්ධතියක් මගින් සුව කළ හැකිය.
  • මෙහිදී අභ්යන්තර ප්රතිකාර ලෙස කෂාය, ගුලි, කල්ක, චූර්ණ ආදී ආයුර්වේද ඖෂධ වලින් සමන්විත ප්රතිකාර පද්ධතියක් භාවිතා කරයි. බාහිර ප්රතිකාර ලෙස තෛල අභ්යංග, තැවීම, පත්තු දැමීම, තෛල පිචු, කටී වස්ති ආදිය අවස්ථානුකූලව සළකා බලා සිදු කරයි.
  • මීට අමතරව පංච කර්ම ප්රතිකාරද මෙම රෝග තත්වය සුවපත් කිරීම සදහා අවස්ථානුකූලව භාවිතා කළ හැකිය.

    නමුත්,

  • මේ රෝගය සඳහා කරනු ලබන ප්රතිකාර රෝගියාගෙන් රෝගියාට වෙනස් වේ.
  • මේ සඳහා හිතුමතේට අත්බෙහෙත් කිරීම සුදුසු නැත. වෙනත් කෙනෙකු වෙනුවෙන් වෛද්යවරයකු ලබාදුන් ඖෂධ හෝ ප්රතිකාර හිතුමතේට වෛද්ය උපදෙස්වලින් තොරව භාවිතයද කිසිසේත්ම සුදුසු නොවේ.
  • රෝගියාගෙන් රෝගියාට රෝග ලක්ෂණ මෙන්ම රෝගය පැතිර යාමේ ක්රමවේදයද වෙනස් වේ. ඇතැම් රෝගීන්ට මෙම රෝගය සඳහා කිසිදු ප්රතිකාරයක් නොකොට දින දෙක තුනකින් සුව විය හැක. එය රෝගය ඇතිවමට බලපාන හේතුව අනුව තීරණය වේ. නමුත් බොහෝවිට මෙම රෝගය සඳහා ප්රතිකාර අවශ්යම වේ.
  • ප්රතිකාර මෙන්ම ව්යායාමද ඉතා යෝග්ය වේ. මේ සඳහා විශේෂිත වූ ව්යායාම් ඇති අතර ඇතැම් ව්යායාම් මෙම රෝගීන් සඳහා යෝග්ය නොවේ. එය පිළිගත් වෛද්යවරයකුගේ අනුදැනුම සහ උපදෙස් අනුව කළ යුතුවේ. මේ සඳහා යෝග ව්යායාමද ඉතා යෝග්ය ප්රතිකාර ක්රමයක් වේ. මේ සඳහාම විශේෂිත වූ යෝග ව්යායාම් ඇත.
  • ආයුර්වේදයෙහි මේ සඳහා ප්රතිකාර පද්ධතියන් ක්රියාත්මක කෙරේ. රෝගියාගේ දෝෂ අනුව ඒ ප්රතිකාර වෛද්යවරයා විසින් තීරණය කෙරේ. බාහිරව සහ අභ්යන්තර ප්රතිකාර ක්රම අනුව මේ සඳහා ප්රතිකාර කෙරේ.
  • හිතුමතේට මේ සඳහා ආයුර්වේද තෙල් ආලේප නොකළ යුතුය. ඇතැම් තෙල් වර්ග සෑම වේදනාවකටම ගුණදායක නොවේ. මේ නිසා හිතුමතේට තෙල් නොගෑ යුතුය. ඒ සඳහා ක්රමවේදයක් ඇත. එක් එක් රෝගය අනුව තෙල් වර්ගයද වෙනස් වේ. තෙල් වර්ගවල ගුණ එකිනෙකට වෙනස් වේ.
  • මේ නිසා මෙවැනි රෝග තත්ත්වයක් ඔබට ඇත්නම් වහාම සුදුසුකම් ලත් ආයුර්වේද වෛද්යවරයකු මුණගැසෙන්න.

සුදුසු ආහාර

කාබෝහයිඩ්රේට වැඩි ප්රමාණයක් අඩංගු ආහාර, පලා වර්ග, තන්තු සහිත ආහාර. විශේෂයෙන් ජීර්ණයට පහසු ආහාර ගැනීම වැදගත් වේ.

සුදුසු විහරණ

මෙම රෝග තත්වය සඳහා ආහාර වලට වඩා ඉතාමත් වැදගත් වනුයේ චර්යා පැවැත්ම හා නිවැරදි ඉරියව් භාවිතයයි.

  • මිනිත්තු 30 කට වරක්වත් ඉරියව් වෙනස් කළ යුතුය.
  • පුටුවක වාඩිවී සිටින විට කොඳු ඇට පෙළ සෘජුව සිටින සේ පවත්වා ගන්න.
  • බිම ඇති දෙයක් ගැනීමේ දී හෝ බරක් එසවීමේ දී දණහිස් නවා පහත් වී බර ඔසවන්න. කොන්ද නවා බර එසවීමෙන් වළකින්න.
  • ගැස්සෙන වාහන භාවිතය අඩුකරන්න ( යතුරු පැදි, ත්‍රී රෝද රථ, බස්‍ රථ වල රෝදය අසල).
  • නිදාගැනීමේදී උඩුබැලි අතට නිදාගෙන පාද ඔසවා දණහිස යටින් කොට්ටයක් තැබිය යුතුය.
  • නිදාගැනීමට තුනී මෙට්ටයක්, තුනී කොට්ටයක් භාවිතා කරන්න.
  • සවස් කාලයේ ස්නානය කිරීමෙන් වළකින්න.


සටහන –
අන්තර්ජාලය හා පොතපත ඇසුරිනි

Dr. Ruwan Bandara

Ayurvedic Medical Practitioner on oDoc

SLAMC 14990

Ayurveda Community Medical Officer – Central province

Categories
Blog Article

5 ways to cope with socio-political stress

5 ways to cope with socio-political stress

Shares
5 ways to overcome socio-political stress

No matter your political beliefs, it’s safe to say that all Sri Lankans are currently living through a unique moment in our nation’s history. There is no denying that the past few months have brought daily headlines that have added to your stress and anxiety. 

Here are 5 ways to manage this politically induced stress. 

1. Be aware of how much time you spend engaging with political content.

The media we consume daily has an impact on our thinking, behavior, and emotions. While it is important to stay upto date with the local news, especially as it relates to the current socio-political situation of Sri Lanka, you need to be aware that consumption of the news can take a toll on your physical, emotional, and mental health. 

If you feel like it’s too much to handle, limit your consumption of Facebook, Instagram, Twitter, and other social media sources. This also includes watching and reading the news. If completely disengaging yourself from political content feels impossible, create limits for yourself. For instance, set a timer that allows you to engage with the news but reminds you to stop.




2. Be consistent with your routine and engage in healthy activities

Try to strike a balance between keeping up with current events and going about your daily life. Make time to take care of yourself because it can make a big difference during times of stress. 

  • Take breaks while working/studying.
  • Spend more time with family and friends.
  • Take on fewer commitments.
  • Engage in spiritual or religious practices.
  • Go for a walk.

3. Know your limits

You may feel distracted or not efficient enough as you may have too much on your usual to-do list. Keep in mind that you may not be able to work the same number of hours you used to or may not be as efficient as usual and might need more time or help to complete your tasks, and THAT’S FINE! You’re not a machine.

Make sure you plan accordingly, show yourself kindness, and ask for support when needed. 

4. Find a community that supports healthy communication

Being a part of a community would create a sense of belonging, enabling you to share your problems and support the perpetual growth of each other. It also creates a space, whether physical or virtual, that gives each other the chance to be inspired, solve problems, share humour, vent frustrations and share achievements. So share your experiences and ideas regarding the current situation and be open to others’ points of view as well. Most importantly, check-in with one another and seek a community that will be there for each other during these challenging times.

5. Get professional help (if needed)

You might wonder, “I’ve tried all of this and what more can I do?”.

Talking to a licensed mental health professional can help you manage your stress better. Therapy can be helpful in the treatment of any anxiety, including political anxiety. A professional therapy or counselling environment can provide a safe and supportive space for you to process and understand your thoughts and feelings.

You can speak to a mental health professional on oDoc today!
Download the app now.

Reference

  1. 5 Ways to Manage Politically Induced Stress, Michigan health (2019).

  2. Political Stress, UCSF (2022).

  3. The Importance of Community, wellbeing people (2020).

Shares

Similar Articles...

Channel a doctor in just three taps

දැන්ම oDoc ඩවුන්ලෝඩ් කරන්න

Back to oDoc Blog

Categories
Blog Article

How to get the most out of your consultation

How to get the most out of your consultation

Written by Dr. Haroon Thowfeek

Shares

Before your consultation on oDoc, it is best to be well prepared. A well-organized patient not only makes efficient use of the doctor’s time but is also likely to get better medical care, as they are helping the doctor a great deal in making an accurate diagnosis. Here are the steps you can take:

  • Create a list of issues or queries you want to discuss
  • Makes sure you have all your medical records with you. You may even bring a note book to jot down all the important information the doctor tells you.
  • Remember to inform your doctor about all your symptoms. List them in a chronological order, starting from the time when you first noted that something was not right
  • Make a list of all the medications you are taking or let your doctor know what remedies you have tried earlier, and whether they have helped you or not. Alternatively, you can collect all your medicines and show them to your doctor.
  • If you have consulted a doctor earlier or have undergone relevant tests, please share this information with your present doctor. This information will help your doctor plan your treatment better.

Once you’ve spoken about the above with your doctor, you can ask him what he thinks your condition could be. If you do not agree with the doctor’s diagnosis, make sure to ask them more questions and understand why the doctor has come to this diagnosis. If you do not agree with it, you are unlikely to follow his advice and treatment, so it is always best to get your concerns sorted.

When the doctor presents you with a diagnosis, you can ask the following questions:

  • What is the diagnosis? Find out the complete medical name – and what it means in plain Sinhala/Tamil/English!
  • What is my prognosis (outlook for the future)?
  • What changes, if any, will I need to make in my daily life?
  • Is there a chance that someone else in my family might get the same condition?

If you cannot understand your doctor’s explanations, here are a few questions you can ask:

  • Could you explain in simple Sinhala/Tamil/English?
  • Can you write it down for me?
  • Can you draw what you are describing?
  • Where can I find more information about this subject?

What happens if you and your doctor differ about a treatment option? Let me point out that there’s a right way of approaching your doctor and a wrong way. It’s simply a matter of mutual respect; you wouldn’t want your doctor to assume the worst about you, so, don’t assume the worst about him! Often, if you can put across your feelings and apprehensions in the right way, you can get your doctor to help you. Explain your needs to the physician in a polite way, without any belligerence or hostility. Remember that you are both on the same side – yours!

In order to best support your doctor and them you, make sure to do the following:

  • Get ready for your appointment on time or if you are unable to make the appointment, cancel ahead of time  
  • Do your best to explain exactly what is bothering you. i.e. You can express your anxieties and apprehensions clearly.
  • Answer the doctor’s questions honestly.
  • Volunteer any important information that the doctor may not specifically ask about, including family history.
  • Let the doctor know if you cannot follow his directions and specify the reasons why.
  • Take medications as directed, strictly adhering to the dose schedule. Do not stop taking your medication once you feel better. Make sure to stick to the timelines your doctor has provided you with.
  • If you disagree with your doctor, express your  dissatisfaction in a courteous manner

While your doctor can provide guidance on your sicknesses or any medical conditions, you will be doing most of the legwork in getting your mind and body to its healthiest state.  So take an active interest in your medical care. After all, this is the only body you have! Patients who know how to make the most of their doctor get better medical care. Therefore, it’s very important that you learn how to do so!

How to get the most out of your consultation - Dr. Haroon Thowfeek

Dr. Haroon Thowfeek, MD

Family Physician on oDoc

SLMC Number 35006

Sri Jayewardenepura General Hospital

Shares

Similar Articles...

Channel a doctor in just three taps

දැන්ම oDoc ඩවුන්ලෝඩ් කරන්න

Back to oDoc Blog

Categories
Blog Article Women's Health

All you need to know about Gestational Diabetes

ගර්භණී සමයේ මතු වන දියවැඩියාව

Shares

 මවක් වීමේ සිහිනය ඉටු කර ගැනීම බොහෝ කාන්තාවන්ගේ බලාපොරොත්තුවකි.මාස නවයක කාලයක් තම කුස තුළ වැඩෙන දරුවා ආරක්ෂා කර ගැනීමට මවුවරු වෙහෙසෙති.එහෙත් දරුවෙකු කුසට පැමිණීමත් සමඟ කාන්තාවකගේ ශරීරයේ සිදු වන හෝමෝන වෙනස් වීම් හේතු කරගෙන නොයෙකුත් ලෙඩ රෝග මතු වීමට ඉඩකඩ පවතියි. ඒ අතර සුලභ තත්වයක් වශයෙන් ගර්භණී සමයේ දී මතු වන දියවැඩියාව හැඳින්විය හැකිය.

එසේනම් ගර්භණී සමයේ දියවැඩියාව යනු කුමක්ද?

 යම් කාන්තාවක් ගර්භණී වූ විට රුධිර ගත සීනි මට්ටම, ග්ලූකෝස් මට්ටම ඉහල යාම නිසා මෙම තත්වය ඇති වෙයි.

දියවැඩියාව ඇති වීමත් සමඟ මවක් තුළ හිසරදය, තෙහෙට්ටුව, අඳුරු පෙනුමක් මතු වීම, හයිපර්ග්ලිසීමියා ( අධි රුධිර සීනි තත්වය) දැකිය හැකි වෙයි.

 

යම් කාන්තාවක් ගර්භණී වීමත් සමඟ දියවැඩියාව තත්වයට මුහුණ දීමට බලපාන හේතු මොනවාද?

  • ගර්භණී සමයේ සිරුරේ බර අසීමිතව වැඩි වීම
  • මෙයට පෙර සිට දියවැඩියාවෙන් පෙළෙන මවක් වීම
  • පවුලේ මව, පියා දියවැඩියාවෙන් පෙළෙන අය වීම නිසා මතු වන ජාන ගත තත්වයන්
  • නිවුන් දරුවන් අපේක්ෂාවෙන් සිටින මවක් වීම
  • නිතර ගබ්සා වීම් සිදු වන මවක් වීම
  • හේතු රහිතව මළ දරු උපත් සිදු වීම
  • මවගේ වයස අවුරුදු 35 වැඩි වීම
  • දරුවන් සිටින මවක් නම් ඇය නැවත ගර්භණී වීමෙන් අනතුරුව බර කිලෝ 4 ට වඩා වැඩි වීම හේතුවෙන් දියවැඩියා අවධානමට ලක් වෙයි

එසේනම් මෙම දියවැඩියා තත්වයට මුහුණ පාන මවක් තුළ ඇති විය හැකි සංකූලතා මොනවාද?

  • ගර්භණී සමයේ වකුගඩු සහ මුත්‍රා මාර්ගය ආශ්‍රිත ආසාදනයන් මතු වීම
  • අධි රුධිර පීඩනය ඇති වීම
  • වැදමහ ආශ්‍රිත ගැටළු සහ සංකූලතා මතු වීම
  • ගර්භණී සමය තුළ රුධිර වහනයන් සිදු වීම
  • ප්‍රසූතියෙන් පසු කාලසීමාවේ දී ඇති වන රුධිර ආසාදනයන්
  • නහරවල ලේ කැටි ගැසීම(Thrombosis)

                                         මෙම දියවැඩියාව තත්වය වැළඳුන විට ඇතැම් අවස්ථාවන්වල දී අලුත උපන් දරුවාගේ රුධිර ගත සීනි ප්‍රමාණය ඉහල යා හැකිය.

 

එසේම ඉපදෙන්නට සිටින දරුවාට ආමාශගත රෝග, වලිප්පුව සෑදීමේ ප්‍රවනතාවන් මතු වෙයි.

 නමුත් මවට දියවැඩියාව වැළඳී ඇති සියලු දරුවන් රෝගීන් බවට පත් වන්නේ නැත. නියමිත සායන සහ වෛද්‍යය උපදෙස්  මත ක්‍රියා කිරීමෙන් මෙම තත්වය සමනය කර ගත හැකිය.

හුදෙක්ම මෙම තත්වය ප්‍රසූතියෙන් අනතුරුව පහව යයි. නමුත් ගර්භණී භාවයට පත් වූ පසු ඔබ නිවැරදි වෛද්‍යය උපදෙස් මත කෑම පාලනය, ව්‍යායාම සිදු කරන්නේ නම් අවධානම් තත්වයන්ට ගමන් කිරීම වලක්වා ගත හැකිය.

ගර්භණී වීමෙන් සති 12 කට පසුව PPBS රුධිර පරීක්ෂණයක් සිදු කර ගැනීමෙන් හෝ සති 24 – 28 ත් අතර ග්ලූකෝස් ටොලරන්ට් ටෙස්ට් ( OGTT) එකක් කර ගැනීමෙන් කල් තියා දියවැඩියා තත්වයන් පිළිබඳ දැනුවත් විය හැකිය.

මන්ද පලමු මාස තුන තුළ රුධිරයේ සීනි මට්ටම ඉහල යාම නිසා ගැබ් ගෙළ විෂමතා මතු විය හැකි බැවින් ය. තව ද නීරෝගී මවකට වඩා දියවැඩියාවෙන් පෙළෙන මවකට මළදරු උපත් සිදු වීමේ හැකියාව ඉතා ඉහල මට්ටමක පවතියි.

ඒ අනුව දියවැඩියාවෙන් පෙළෙන මවකට,

  • දරු ප්‍රසූතියේ දී අධික බර සහිත දරු උපත් සිදු වීම
  • දින සම්පූර්ණව තිබියදී හේතු රහිත මළදරු උපත් සිදු වීමේ හැකියාව
  • පෙර කිවූ අයුරින් ගබ්සා වීමේ අවධානම
  • සාමාන්‍යය ප්‍රමාණයට වඩා විශාල හිසක් සහිත දරුවන් බිහි වීම
  • කායික අසාමාන්‍යයතා සහිත දරුවන් බිහි වීම
  • දරු ප්‍රසූතියේ දී උපත් නාලය තුළ දරුවා සිර වීම නිසා දරුවාට හුස්ම ගැනීමේ අසීරුතා මතු වීම සිදු වෙයි

මෙවන් තත්වයන්ගෙන් මිදීමට නම් ගර්භණී මවක් විසින් හොඳ සෞඛ්‍යය පුරුදු අනුගමනය කළ යුතු ය. එනම්,

  • නිවැරදි ආහාර රටාවන්

ක්ෂණික ආහාර, පිටි කෑම, අධික සීනි මිශ්‍ර ආහාර, කැවිලි වර්ග මෙන් ම සමබර නොවන ආහාර රටාවන්ගෙන් වැළකී සිටිය යුතු ය.

  • නිති පතා (වෛද්‍යය උපදෙස් මත) සැහැල්ලු ව්‍යායාම සිදු කළ යුතු ය
  • නියමිත රුධිර පරීක්ෂාවන් (වෛද්‍යය උපදෙස් මත) සිදු කරන්න
  • නියමිත සායනවලට නිරන්තරයෙන් සහභාගි වන්න
  • ආහාර හිතුමතයට ගැනීමෙන් වලකින්න
  • නියමිත වෛද්‍යය උපදෙස් මත පමණක් විටමින් වර්ග ලබා ගැනීමට කටයුතු කරන්න

දරුවෙකු බිහි වීමට සිටින කාල සීමාව කාන්තාවකට ඉතාමත් තීරණාත්මක වෙයි. එබැවින් ඔබගේ ආහාර රටාවන්, ව්‍යායාම කිරීම් නිරන්තරයෙන් වෛද්‍යය  සහ සායනවලින් ලබා දෙන උපදෙස් මත සිදු කළ යුතු ය. නමුත් යම් අවස්ථාවක දී ඔබට ආහාර සම්බන්ධයෙන් පෝෂණවේදී විශේෂඥවරයෙකු හෝ ප්‍රසව හා නාරි වෛද්‍යයවරයෙකු සම්බන්ධ කරගැනීමට කඩිනම් අවශ්‍යයතාවයක් මතු වුව හොත් oDoc ඇප් එක හරහා පහසුවෙන් ඉටු කර ගත හැකිය. ලෝකයේ ඕනෑම තැනක සිට ඕනෑම වේලාවක ජංගම දුරකථනය හරහා සාමාන්‍යය වෛද්‍යයවරයෙකුගේ සිට විශේෂඥ වෛද්‍යයවරයෙකු හා සම්බන්ධ වන්න.දැන්ම oDoc ඇප් එක ඩවුන්ලෝඩ් කර ගන්න.

ආශ්‍රිත කියවීම්

  1. ගර්භණී සමයට සීමා වූ දියවැඩියා තත්වය – Gestational Diabetes Mellitus ( GDM), 2014 Nov 12,Dr.H Vithana,askmydoctor.lk
  2. ගර්භණී සමයේ දියවැඩියාව ( Gestational Diabetes Mellitus ) Vog Dr.Dr.Chaminda Mathota, 2016 May 10,vog.lk
  3. දියවැඩියාව සහ ගර්භණී භාවය : සෞඛ්‍යය සම්පන්න වීමට උපදෙස්, 2007 Sep 18, Heder M Ross.
  4. ගර්භණී සමයේ දියවැඩියාව ගැන අම්මලා නොදන්නා කරුණු, Nadeesha Lakmini, theasianparent.
  5. ගර්භණී සමයේ දියවැඩියාව, පාලනය කිරීමට ඉඟි, 2014, එලිසබෙත් වැනලී,com
  6. දියවැඩියාව මවු කුසේ සිටින දරුවාටත් බලපාන හැටි,2014 Aug 3, BBC සිංහල
Shares

Similar Articles...

Endometriosis

Endometriosis No woman looks forward to “that time of the month.” Dealing with nausea, stomach cramps, mood swings, back pains and fatigue, all whilst facing

Read More »

Channel a doctor in just three taps

දැන්ම oDoc ඩවුන්ලෝඩ් කරන්න

Back to oDoc Blog