Categories
Blog Article Featured

What Goes Wrong in Sleep? An Overview of Sleep Disorders

What Goes Wrong in Sleep? An Overview of Sleep Disorders

Shares
Written by Dr. Ruwanthi Jayasekara

Consultant Respiratory Physician (MBBS, MD Medicine, MRCP UK, ESRS/ Expert Somnologist)

Good sleep is essential for a good life, and we spend about one-third of our lives sleeping. Therefore, it is essential to be aware of disorders that can occur during sleep, how to identify them, and treatments are available for them.

What types of sleep disorders are there?

There are many types of sleep disorders but here are some of the most common ones: 

  • Insomnia (difficulty in falling asleep and/or staying asleep)
  • Sleep related breathing disorders (eg. Sleep apnoea)
  • Central disorders of hypersomnolence (conditions with excessive sleep)
  • Parasomnias (involves unusual and undesirable physical events or experiences that disrupt your sleep)
  • Sleep-related movement disorders 

Let’s take a deeper look into each of the above-mentioned sleep disorders including how each affects the patient and what they can do to prevent them.

types of sleep disorders

Insomnia

People with insomnia find it very difficult to fall asleep and/or sleep well at night despite having a suitable environment and time to sleep. This will result in an impairment in their daytime functioning. In some people, this can be short-term, such as in anticipation of a stressful event like facing an exam or starting a new job. In others, this goes on for many months and years, causing distress to the patient.

Patients with insomnia will be evaluated using 

  • Sleep diaries – These let you measure and record when the patient went to bed, when they woke up during the night and woke up in the morning
  • Actigraphy – It is a wearable sleep test that tracks the patient’s movements while they are sleeping to analyse when they’re asleep and awake
  • Polysomnography (sleep study) – It is a comprehensive test that records brain waves, oxygen level in blood, heart rate, breathing, leg movements, etc during the sleep study.

This condition’s management includes sleep hygiene measures, medication revision and cognitive behavioural therapy.

Sleep-related Breathing Disorders

These conditions are involved with abnormal and difficult respiration during sleep. While some of these sleep-related breathing disorders have low health impacts, others may have serious consequences due to their effects on the patient’s sleep and balance of oxygen and carbon dioxide in their blood.

There are a few types of sleep-related breathing disorders. They are 

  • Obstructive sleep apnoea 
  • Central sleep apnoea
  • Sleep-related hypoventilation disorders
  • Sleep-related hypoxemia

Some risk factors of obstructive sleep apnoea are 

  • Male sex
  • Ageing
  • ස්ථූලතාව
  • Smoking
  • Alcohol use 
  • Certain craniofacial features such as receding jaw or small chin
  • Patients or their bed partners complain of loud snoring
  • Fragmented sleep
  • Getting up frequently to go to the toilet
  • Feeling excessively sleepy in the daytime
  • Feeling irritable and moody in the daytime

Apnoeic Spells and its Treatments

Sometimes a spouse may notice that the patient stops breathing at night for prolonged periods. This phenomenon is known as an apnoeic spell. Patients are evaluated with sleep studies called ‘polysomnography’, tests that evaluate sleep in detail and diagnose the underlying sleep disorder. The first line treatment is CPAP therapy (a device that provides continuous positive airway pressure). Additionally, weight loss with exercise and a healthy diet are also substantial.

Central Disorders of Hypersomnolence

These are a rare group of sleep disorders where patients complain that they are always sleepy during the day and the night. Patients tend to fall asleep in the daytime even after adequate sleep. E.g. Narcolepsy. Some patients with excessive sleepiness may have an underlying undetected medical or psychiatric condition. 

Excessive sleep has a significant detrimental impact on the patient’s life. These patients must be evaluated with sleep studies and blood investigations before starting their treatment.

Circadian Rhythm Sleep-Wake Disorders

Circadian rhythm sleep-wake disorders are a group of disorders where the patient’s body’s clock, which helps to maintain a regular day and night pattern, is affected. 

There are several types of circadian rhythm sleep-wake disorders.

  • Delayed sleep-wake phase disorder

This is where the patient does not fall asleep until the morning and tends to wake up in the afternoon – the patient’s circadian clock is delayed compared to the average population. These patients may struggle to wake up on time for school and work. 

  • Advance sleep-wake phase disorder

On the other hand, this disorder tends to have an early sleep pattern and early rise pattern. There are various types of disorders. Shift workers also suffer from the detrimental effects of not sleeping on time and staying awake when they should be sleeping. 

  • Jet lag disorder 

This is another condition in which people suffer due to crossing time zones. Understanding these conditions is vital as many treatment modalities help reduce these problems.

Parasomnias

Parasomnias are another set of sleep disorders involving a lot of sleep movement. In certain sleep stages, some people have confusional arousals, sleepwalking, sleep terrors, sleep-related eating, violent movements in sleep, acting out dreams, nightmares etc. Patients are evaluated with a sleep diary and polysomnography. These conditions must be identified and treated as many patients suffer from poor sleep and daytime dysfunction due to these issues.

Sleep-related Movement Disorders

Sleep-related movement disorders include restless leg syndrome and periodic limb movement disorder, where the patient has a lot of leg movement at night, leading to disturbed sleep.

How do you prevent sleep disorders from occurring in the first instance?

The baseline management of any sleep disorder is the maintenance of good sleep hygiene practices.

  • Maintain a regular sleeping and waking up time
  • Have regular meals
  • Avoid caffeinated drinks close to bedtime
  • Avoid smoking and alcohol
  • Keep your devices away at least one hour before bedtime

Despite these measures, if a patient feels that they have an issue with their sleep, it is best not to delay diagnosis, as sleep is essential for a healthy life. They can consult experienced sleep specialists via the oDoc app to have a comfortable and convenient consultation in just three taps within the comfort of their own home.

Dr Ruwanthi Jayasekara

SLMC 25147

Chest Physician

Sources

  1. How Is Actigraphy Used to Evaluate Sleep, Sleep Foundation (2022)
  2. Sleep-Related Breathing Disorders, Sleep Foundation (2022)
Shares

Similar Articles...

Channel a doctor in just three taps

දැන්ම oDoc ඩවුන්ලෝඩ් කරන්න

Back to oDoc Blog

Categories
Blog Article

Insomnia – Everything You Need To Know

නිදි මරන්න ගිහින් ඔබේ මොළේ මරාගන්න එපා

Shares
female with insomnia struggling to sleep at night

නිදි මරමින් පාඩම් කිරීම, රැකියා කිරීම මිනිසුන් අතර සුලභ තත්වයක් මෙන් ම එම ක්‍රියාව අගය කරන කොටසක් ද සිටියි. නැතහොත් නිදිමැරීම ද එක්තරා විලාසිතාවක් බවට පත්ව ඇත. හොඳ අධ්‍යාපනයක් ලබන දරුවෙක් නම් රාත්‍රිය පහන් වන තුරු පාඩම් කටයුතු කළ යුතු බවටත් මහන්සියෙන් මුදල් උපයන පුද්ගලයන් නොනිදමින් රැකියාවන්වල නිරත විය යුතු බවටත් සමාජය පුහු මතයන් දරයි.

මනුෂ්‍යයෙක්ට නින්ද වැදගත් වන්නේ ඇයි? 

  • ස්නායු පද්ධතියේ ක්‍රියාකාරිත්වය යහපත්ව පවත්වා ගන්නට
  • ශරීරය වර්ධනයට
  • මොළයේ ක්‍රියාකාරීත්වයට

සාමාන්‍යයයෙන් පුද්ගලයෙකුට දිනකට පැය කීයක නින්දක් අවශ්‍යය ද? 

  • වැඩිහිටියෙකුට පැය 7 ත් 9 ත් අතර
  • දරුවන්ට පැය 9 ත් 13 ත් අතර
  • බිළිඳු දරුවන්ට පැය 12 ත් 17 ත් අතර නින්ද අවශ්‍යය වෙයි

නමුත් යම් පුද්ගලයෙක් මුළු රාත්‍රිය පුරා නිදා ගන්නට අමතර උත්සහයක් ගැනීමට සිදු වී වෙහෙසට පත් වෙයි ද එබඳු පුද්ගලයෙක්ට ඉන්සොම්නියා ( Insomnia ) නම් රෝගී තත්වය වැළදී තිබිය හැකිය.

ඉන්සොම්නියා ‍යනු කුමක්ද?

එය සරලවම නිදිමතක් නොදැනීම හෝ දිගු නින්දක් ලබා ගැනීමට අපහසු වීම මත ඇතිවන ආබාධයකි. එම තත්වය කෙටි කාලයක සිට දිගු කාලයක් දක්වා වර්ධනය විය හැකිය.

මෙම තත්වය ස්ත්‍රී පුරුෂ දෙපාර්ශවයටම එක හා සමානව පවතිනවා ද?

පර්යේෂණ දත්ත වාර්තා අනුව ස්ත්‍රී පුරුෂ දෙපාර්ශවයටම එක හා සමාන ලෙස ඉන්සොම්නියා තත්වය ඇති වීමට හැකි වුවත් මෙම තත්වය කාන්තාවන්ට ඇති වීමේ හැකියාව ඉතා ඉහළ මට්ටමක පවතියි.

එයිනුත් වයස අවුරුදු 60 ට වැඩි පිරිසට ඉන්සොම්නියා තත්වය බලපෑම් කළ හැකිය.

යම් පුද්ගලයෙකු ඉන්සොම්නියා ‍රෝගී තත්වයට පත් වීමට බලපාන හේතු මොනවාද ? 

  • බොහෝ විට තමන් පුරුදු පරිසරයෙන් වෙනත් පරිසරයකට මාරු වීම, අධික ශබ්ධ සහ පරිසර උෂ්ණත්වය නැමති කාරණා
  • තමන්ගේ ජීවිතයට තදින් සම්බන්ධ වූ යම් කෙනෙක් හෝ දෙයක් අහිමි වීමේ වේදනාව
  • තමන් දෛනිකව කරමින් තිබූ කාර්යයන් රාත්‍රී කාලයේ සිදු කිරීමට පටන් ගැනීම
  • කැෆේන්, ඇල්කොහොල්, දුම්කොළ අඩංගු දෑ නින්දට පෙර භාවිත කිරීම
  • නින්දට පෙර ඉතා ඝන ආහාර ගැනීම
  • අධික ඖෂධ වර්ග භාවිතය

මෙම ඉන්සොම්නියා රෝගය ප්‍රභේද දෙකක් යටතේ පවතියි.

ඉන් පලමුවැන්නප්‍රාථමික ඉන්සොම්නියා තත්වයයි

එනම් ප්‍රධාන වශයෙන් නින්ද අහිමි වීම මත පමණක් ඇති වන තත්වයයි.

දෙවැන්න නම් – ද්වීතික ඉන්සොම්නියා තත්වයයි

එනම්  ඇදුම, විශාදය, පිළිකා වැනි බාහිර රෝග මුල් වීමෙන් ඇති වන තත්වයයි

එසේනම් ඉන්සොම්නියා රෝගී තත්වය යම් කෙනෙක්ට වැළදිය හැකි බාහිර රෝගී තත්වයන් මොනවාද?

  • යම් පුද්ගලයෙකු උග්‍ර හෝ මධ්‍යම විශාදයෙන් පෙළෙන අයෙක් වීම
  • කාංසාව පවතින අයෙක් වීම
  • සෙම්ප්‍රතිශ්‍යාව සහ ඇදුම දීර්ඝ කාලයක් පැවතීම
  • නින්ද සම්බන්ධයෙන් පවතින ආබාධ

යෞවනයන්ට වැඩිපුර ඇතිවන නින්ද සම්බන්ධ රෝගී තත්වයක් ලෙස ‘ ප්‍රමාද වූ නින්ද සම්බන්ධ ආබාධ තත්වය’ ( Delayed Sleep Phase Syndrome ) පසු කාලයක දී ඉන්සොම්නියා තත්වයක් කරා ගමන් කිරීමට පවතින අවධානම ඉතා ඉහළ මට්ටමක පවතියි.

  • වයසට යන විට ඇතිවන ශරීර වේදනාවන්
  • වේදනාත්මක කකුල් ආබාධයන් ( Restless Legs Syndrome )
  • නින්ද සම්බන්ධ ආබාධ තත්වයන් ( Sleep Apnea)
  • තයිරොයිඩ් සම්බන්ධ රෝගී තත්වයන් ( Hyperthyrodism) හෝ වෙනත් අන්තරාසර්ග පද්ධතිය සම්බන්ධ ‍රෝග තත්වයන්
  • පිළිකා වැළඳිම හේතුවෙන් ලබා දෙන කීමෝ ප්‍රතිකාර

ගර්භණී භාවයට පත් වූ විට මවක් තුළ ඇති වන හෝර්මෝන වෙනස්කම් හේතුවෙන් අවසාන මාස කිහිපය තුළ මවුවරුන්ට ප්‍රමාණවත් නින්දක් නොලැබී යයි. එවන් විටක ද ඉන්සොම්නියා තත්වය බලපෑම් කළ හැකි අතර ප්‍රසව හා නාරි වෛද්‍යයවරයා සමඟ මේ තත්වයට පිළියම් සාකච්ඡා කළ හැකිය.

 

මෙම තත්වයට ඔබ හෝ ඔබගේ සමීපතමයෙක් මුහුණ දී ඇති බව හඳුනා ගත හැකි ලක්ෂණ මොනවාද?
  • දිවා කාලයේ ඇති වන අධික නිදිමත තත්වය
  • නිතර වැඩ නොකළ ද තමන්ට මහන්සි ගතියක් දැනීම
  • කේන්ති යන ස්වභාවය වැඩි වීම
  • යම් වැඩකට එක දිගට අවධානය යොමු කිරීමට අපහසු වීම
  • මතක ශක්තිය පිළිබඳව ගැටළු මතු වීම
ඉන්සොම්නියා ‍රෝගය නිසා මතු විය හැකි රෝගී තත්වයන් මොනවාද?
  • හුස්ම ගැනීමට පවතින අපහසුතා මතු වීම ( Asthma වැනි රෝගී තත්වයන්)
  • හදවත් රෝග මතු වීම { රුධිර පීඩණය, හදවත අඩපණ වීම, ( Arrhythmia වැනි රෝග තත්වයන්)}
  • මානසික රෝග තත්වයන් මතු වීම
  • නිදන්ගත රෝග තත්වයන් මතු වීම
  • ප්‍රසූතියේ දී ගැටළු මතු වීම
  • ප්‍රතිශක්තිකරණ පද්ධතිය ආශ්‍රිත ගැටළු මතු වීම
  • වකුගඩු ආශ්‍රිත ‍රෝගී තත්වයන් මතු වීම ( Metabolism )

විශේෂයෙන්ම ඉන්සොම්නියා ‍රෝගයෙන් පෙළෙන්නන්ගේ මොළයේ නීරෝගී ස්නායු සෛල ඉවත් වීම හේතුවෙන් ‘ ඇල්සයිමර්ස්'(Alzheimer’s Disease) වැනි රෝගවලට ගොදුරු වීමේ අවධානම ඉතා ඉහල මට්ටමක පවතියි. එබැවින් මූලික අවස්ථාවන්හි දී රෝගී තත්වය හඳුනා ගැනීම ඉතා වැදගත් තත්වයකි.

මෙම තත්වය මඟහරවා ගැනීමට කළහැකි දේවල් මොනවාද?

  • නිදාගැනීමට සහ අවදි වීමට නිශ්චිත වෙලාවක් තබා ගන්න
  • දිවා කාලය අතරතුර නිදා ගැනීම අවම කිරීම
  • නින්දට යාමට පෙර හෝ නින්දට ‍යන තුරු ජංගම දුරකථන, ටැබ්, ලැප්ටොප් භාවිත නොකිරීම (නින්දට පැයකටවත් පෙර එවා ඉවත් කරන්න)
  • කැෆේන්, දුම්කොළ, මත්පැන්, මත්ද්‍රව්‍යයන් හැකිතාක් ඉවත් කරන්න
  • දිනපතා අවම වශයෙන් විනාඩි 30 ක් වත් ව්‍යායාම කරන්න ( ඔබට ලෙඩ රෝග පවතියි නම් වෛද්‍යය උපදෙස් මත ව්‍යායාම කරන්න)
  • රාත්‍රියට සැහැල්ලු ආහාර ගන්න
  • නින්දට පෙර මෛත්‍රී භාවනාව හෝ අනිත්‍යය භාවනාව වඩන්න ( විනාඩි 5 ක් වත් අප අවට පවතින සියලු දේ සහ සියලු සිතුවිලිවල පවතින අනිත්‍යය බව සිහි කරන්න. එය ඔබගේ සිත නිදහස්ව පවත්වා ගන්නට උපකාර කරයි.)
  • වෛරය, ක්‍රෝධය, ඊර්ෂ්‍යාව හැකි පමණ පාලනය කර ගන්න. එබඳු සිතුවිලි ඇති වන්නේ අප යතාර්ථයෙන් එපිට ජීවිත ගෙවීමට උත්සාහ කරන බැවින් වෙයි.

ඔබ හෝ ඔබගේ සමීපතමයන් මෙවන් තත්වයන්ට මුහුණ දී සිටී නම් oDoc ඇප් එක හරහා සාමාන්‍යය වෛද්‍යයවරයෙකුගේ සිට මනෝ රෝග විශේෂඥ වෛද්‍යයවරයෙකු සමඟ පහසුවෙන් සම්බන්ධ විය හැකිය. දවසේ පැය 24 පුරාවට ලෝකයේ ඕනෑම ස්ථානයක සිට ඔබට ඇතිවන සියලු ගැටළුවලට විසඳුම් ලබා ගන්න. අදම oDoc ඇප් එක ඩවුන්ලෝඩ් කර ගන්න

ආශ්‍රිත කියවීම්
  • සුව නින්ද අහිමි කරන ඉන්සොම්නියා ( Insomnia) ගැන දැනුවත් වෙමු, ඔක්තොම්බර් 19,2020,lifie.lk
  • නින්දේ ආබාධ වර්ග, රෝග ලක්ෂණ,හේතු සහ ප්‍රතිකාර, 2022,warbletoncouncil
  • අනිද්‍රාව ( Insomnia) සම්පූර්ණයෙන් වලක්වා ගතහැකි, සුව නින්දක් ලබා ගතහැකි ක්‍රමවේද 8 ක්, චන්දි සමරවීර, ජූලි 14,2017,womanly.lk
  • ගැබිණි සමයේ ඇති වන ඉන්සොම්නියා තත්වයට පිළියම්, අගෝස්තු 3,2020,babyandme.lk
  • ප්‍රමාද වූ නින්ද අවධියේ දී සින්ඩ්‍රෝමය ‍යෞවනයන්ට බලපෑම් කරයි, බ්රැන්ඩන් පීටර්ස්
  • Insomnia, National Heart, Lung and Blood Institute, www.hhibi.nih.gov
  • Insomnia, Mayo Foundation for Medical Education and research( MFMER), www.mayoclinic.org
  • Insomnia, National Health Service, England, www.nhs.uk
Shares

Similar Articles...

Channel a doctor in just three taps

දැන්ම oDoc ඩවුන්ලෝඩ් කරන්න

Back to oDoc Blog